Een kleine lofzang op mijn agent

Terwijl we praatten, dacht ik: kijk ons toch eens zitten

Ik had gisteren een lunch met mijn agent. Hij had mijn boek gelezen, had een flinke lap opmerkingen en ideeën gemaild, en het werd tijd om elkaar weer eens te zien.

Mijn agent is larger than life — ik weet niet helemaal zeker of dat aardig is om te zeggen, omdat het misschien een uitdrukking is die ik altijd net verkeerd interpreteer, maar ik bedoel het aardig, hij is larger than life en ik ben gek op hem.

Hij had een tafeltje in het midden van het grote (en op dit tijdstip vrij lege) restaurant, waar ik altijd zou kiezen voor een hoekje waar ik zo onzichtbaar mogelijk naar alle andere mensen zou kunnen kijken. We schudden handen, deden een knuffel, gingen zitten, en hij gooide er een spraakwaterval uit met een heerlijk ditjes-en-datjesniveau, maar bij hem is het altijd zo dat hij meteen luistert als jij iets te zeggen hebt tijdens dat verhaal.

---

Mijn agent en ik go way back. De eerste keer dat ik bij hem op audiëntie kwam moet in 2002 of 2003 zijn geweest; een vriend die via hem zou debuteren had wat verhalen van mij naar hem gestuurd, en ik mocht langskomen. Mijn agent was toen nog de enige agent in Nederland, en hij vertegenwoordigde tot dan toe alleen gevestigde auteurs; hij regelde leuke klusjes en sloot deals voor ze, maar hij wilde ook schrijvers die aan een debuut bezig waren onder gaan brengen bij uitgevers.

Die vriend was zijn eerste debutant, ik zou zijn tweede worden.

Dat zeg ik heel casual, maar god, wat was ik nerveus toen ik bij hem zat.
Ik wilde niets liever dan schrijver worden, en tegenover me zat mijn ingang naar die wereld die ik binnen wilde stappen. Ik nerveus, hij kletsen. Op een gegeven moment zei hij: goeie verhalen, maar verhalen verkoop ik niet, maak er een roman van door dit en dit en dat en dat te verbinden en die roman verkoop ik wel.

Wat hij zei klopte — ik bedoel het deel met dit en dit en dat en dat. Hij zag verbanden die ik nooit had gezien; hij extraheerde met een paar zinnen een roman uit die verhalen, en ik zag plotseling wat ik moest schrijven.

Het deel met het verkopen klopte overigens ook. Toen ik die roman af had, of er in ieder geval een eerste versie van had, stuurde hij het manuscript rond en ik kon daarna kiezen uit zes heel mooie uitgevers. 6!

(Dat kwam ook deels doordat het verschijnsel agent nieuw was voor die uitgevers, ze kenden het alleen maar uit Amerika, en er speelde een angst om iets mis te lopen, denk ik, want achteraf vind ik mijn eerste niet zo heel briljant.) (Toen nog wel, hoor, toen dacht ik dat ik een boek had geschreven dat alle andere boeken overbodig zou maken.)

We hebben een rondje langs die uitgevers gemaakt, op de fiets, en ik koos uiteindelijk voor de Bezige Bij, toen. Mijn agent vertelt daar zelf altijd over dat hij tranen in zijn ogen kreeg van de mail die de Bij had gestuurd. Ik was zelf gewoon overweldigd door de grote naam van de uitgever, het statige pand, de aardige mensen. Het voorschot.

---

Maar goed — we zijn ondertussen een paar mooie deals verder, en we zijn aan mijn zesde boek bezig.

Hij had het manuscript de avond ervoor nog een keer gelezen en na de ditjes en datjes stapten we over naar een scherp gesprek over het verhaal. Hij zag verbanden, hij zag dingen die beter konden, hij had vragen — hij was scherp.

Het was een ander gesprek dan toen die eerste keer, natuurlijk, ik weet nu wat ik schrijf, ik ben gepokt en gemazeld, maar ik genoot ervan. Hij zette me aan het denken, hij dwong me tot formuleren waardoor er dingen op hun plek vielen; het was een gesprek op een gelijkwaardig niveau, en terwijl we praatten, dacht ik: kijk ons toch eens zitten.

Lang, lang geleden, toen ik nog niks liever wilde dan schrijver worden, had ik een droom dat ik een redacteur zou vinden met wie ik oud zou worden, want zo’n relatie was het romantische beeld dat ik had gekregen bij de literaire wereld. Ondertussen ben ik aan mijn vijfde redacteur toe (wel een heel erg goeie), maar die relatie heb ik al die tijd al gehad met mijn agent.

Ik wil nog wel een toetje, zei hij.
Ik zei dat ik graag met hem meedeed.

---